Toàn cảnh Buổi nghiệm thu

Trong những năm gần đây, các dự án được thực hiện ngoài mặt tích cực vẫn còn hiện tượng thất thoát, lãng phí trong quá trình đầu tư như các sai sót về thiết kế, khối lượng, định mức, đơn giá.. đặc biệt trong vấn đề xác định chủ trương đầu tư. Kiểm toán nhà nước đã đánh giá về công tác xác định chủ trương đầu tư thông qua kết quả kiểm toán ở mức độ nhất định. Một trong những nhiệm vụ của Kiểm toán nhà nước quy định tại điểm 4, Điều 10, Luật KTNN 2015 đó là “...Trình ý kiến để Quốc hội xem xét, quyết định dự toán ngân sách nhà nước, quyết định phân bổ ngân sách trung ương, quyết định chủ trương đầu tư chương trình mục tiêu Quốc gia, dự án quan trọng Quốc gia, phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước…” Do đó, đề tài "Tổ chức đánh giá, cho ý kiến chủ trương đầu tư các dự án quan trọng Quốc gia" được nghiên cứu nhằm bước đầu xây dựng các bước và nội dung công việc, phương thức thực hiện trong việc đánh giá, thẩm định và đưa ra ý kiến của KTNN trình Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương đầu tư các dự án quan trọng Quốc gia.

Trong nghiên cứu của mình, ban đề tài trình bày những vấn đề cơ bản về dự án đầu tư xây dựng nói chung và dự án đầu tư quan trọng quốc gia nói riêng. Theo đó, dự án quan trọng quốc gia là các dự án hội tụ đủ các đặc điểm về Thẩm quyền quyết định đầu tư; Quy mô dự án; Sự ảnh hưởng của Dự án; Tái định cư; Diện tích chiếm đất; Vị trí công trình; Cơ chế, chính sách áp dụng; Thời gian thẩm tra; Nội dung thẩm tra; Quyền hạn cơ quan thẩm tra.

Đại diện Ban đề tài trình bày khái quát kết quả nghiên cứu

Về thực trạng công tác đánh giá chủ trương đầu tư dự án công trình quan trọng Quốc gia trong những năm qua, Luật Kiểm toán nhà nước năm 2015 đã cụ thể hóa một trong những nhiệm vụ của KTNN là trình ý kiến để Quốc hội xem xét quyết định chủ trương đầu tư chương trình mục tiêu Quốc gia, dự án quan trọng Quốc gia. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để KTNN triển khai thực hiện trong công tác đánh giá chủ trương đầu tư dự án quan trọng Quốc gia. Bên cạnh đó còn có hệ thống văn bản như Luật, Nghị định, Thông tư…hỗ trợ pháp lý trong quá trình đánh triển khai đánh giá chủ trương đầu tư dự án quan trọng Quốc gia. Quy trình kiểm toán dự án đầu tư của KTNN đã yêu cầu báo cáo kiểm toán phải đánh giá công tác lập, thẩm định, phê duyệt chủ chương đầu tư nhưng hiện nay, công tác kiểm toán đánh giá chủ trương đầu tư dự án quan trọng Quốc gia của KTNN vẫn còn nhiều hạn chế như: phần lớn là hậu kiểm, từ khâu khảo sát lập kế hoạch kiểm toán, thẩm định kế hoạch kiểm toán và thực hiện kiểm toán dẫn đến kết quả kiểm toán còn nghèo nàn, chưa đủ tin cậy để đưa ra được những ý kiến phản ánh đầy đủ, khách quan.

Trên cơ sở phân tích thực trạng đó, Ban đề tài đề xuất một số giải pháp tổ chức đánh giá, cho ý kiến dự án quan trọng Quốc gia của KTNN trên cơ sở nguyên tắc: Ý kiến đánh gía của KTNN là độc lập, khách quan; Tính kịp thời trong việc trình báo cáo đánh giá cho ý kiến đối với dự án quan trọng Quốc gia của Kiểm toán nhà nước cho Quốc hội; Tính khả thi trong hoạt động kiểm toán. Các giải pháp cụ thể được ban đề tài đưa ra về tổ chức đoàn kiểm toán, lập kế hoạch kiểm toán, tổ chức thực hiện bao gồm các nội dung: Kiểm toán công tác lập, thẩm định các dự án quan trọng Quốc gia (Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi); Kiểm toán, đánh giá sơ bộ tác động ảnh hưởng đối với môi trường, xã hội của dự án; Kiểm toán đánh giá phương án thiết kế sơ bộ theo quy định của pháp luật về xây dựng đối với những Dự án có cấu phần xây dựng, bao gồm: Thuyết minh, bản vẽ có phù hợp với các quy định tại các Luật, Nghị định, Thông tư về xây dựng hiện hành.

Nhận xét về đề tài, GS.TS Đoàn Xuân Tiên, Chủ tịch Hội đồng đánh giá cao ý nghĩa thực tiễn của đề tài và đánh giá đây là đề tài hay, được thực hiện theo đặt hàng của Lãnh đạo KTNN. Hội đồng yêu cầu Ban đề tài tiếp thu tối đa ý kiến của các thành viên Hội đồng để hoàn thiện đề tài. Trình bày thực trạng các cơ quan chức năng trình và phê duyệt chủ trương đầu tư các dự án quan trọng quốc gia; thực trạng cho ý kiến của Kiểm toán nhà nước để Quốc hội phê duyệt chủ tương đầu tư các dự án quan trọng quốc gia. Từ đó chỉ ra được và phân tích rõ các nguyên nhân của hạn chế và đề xuất các giải pháp phù hợp và giải quyết được các hạn chế.

Đề tài được xếp loại Xuất sắc.

Diệu Thúy