Chủ nhiệm: Ths. Bùi Thị Minh Ngọc; Ths. Nguyễn Thị Hải Yến
Thư ký: Ths. Lê Thị Tuyết Nhung
Thành viên chính: Ths. Nguyễn Đức Thịnh
Ths. Tô Tuấn Anh
Đơn vị chủ trì: Kiểm toán nhà nước chuyên ngành III
Sự cần thiết nghiên cứu đề tài:
Hiện nay, cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội, tình trạng ô nhiễm môi trường tại Việt Nam đang có chiều hướng diễn biến phức tạp, đặc biệt là sự gia tăng đáng kể về số lượng chất thải, trong đó bao gồm chất thải phát sinh từ lĩnh vực y tế, nếu không được quản lý chặt chẽ có thể gây ảnh hưởng không nhỏ tới đời sống và sức khỏe của người dân.
Với vai trò và trách nhiệm được giao, Kiểm toán nhà nước Việt Nam đã và đang hướng đến việc phát triển, đẩy mạnh lĩnh vực kiểm toán môi trường, chú trọng đến công tác kiểm toán chất thải, trong đó có chất thải y tế. Kết quả bước đầu đã đánh giá được những tồn tại, hạn chế về mặt cơ chế, chính sách cũng như công tác quản lý, triển khai thực hiện nhưng nhìn chung các cuộc kiểm toán được thực hiện mới tập trung vào những mục tiêu riêng lẻ, chưa có sự tổng hợp, kết nối thành một bức tranh tổng thể và gắn với các mục tiêu phát triển bền vững tại Việt Nam. Vì vậy, việc nghiên cứu đề tài có ý nghĩa cả về lý luận và thực tiễn.
Mục tiêu nghiên cứu:
- Hệ thống hóa các cơ sở lý luận về kiểm toán môi trường trong lĩnh vực quản lý chất thải y tế hướng tới các mục tiêu phát triển bền vững quốc gia.
- Đánh giá thực trạng tổ chức triển khai kiểm toán công tác quản lý chất thải trong lĩnh vực y tế của Kiểm toán nhà nước. Nghiên cứu, áp dụng kinh nghiệm quốc tế.
- Đưa ra các giải pháp nâng cao chất lượng kiểm toán công tác quản lý chất thải trong lĩnh vực y tế vì sự phát triển bền vững của Kiểm toán nhà nước.
Nội dung nghiên cứu: Ngoài phần mở đầu và kết luận, đề tài được kết cấu thành 3 chương:
Chương 1. Tổng quan về công tác quản lý chất thải y tế vì sự phát triển bền vững
Đề tài giới thiệu các khái niệm về môi trường; khái niệm về chất thải y tế và quản lý chất thải y tế; tác động của chất thải y tế; công tác quản lý chất thải y tế tại Việt Nam (căn cứ pháp lý và tổ chức bộ máy quản lý chất thải y tế; quy trình quản lý chất thải y tế tại Việt Nam; thực trạng quản lý chất thải y tế tại Việt Nam). Nhìn chung, công tác quản lý chất thải y tế những năm qua đã đạt được những kết quả nhất định, góp phần nâng cao chất lượng khám chữa bệnh hướng tới sự hài lòng của người bệnh. Tuy nhiên bên cạnh đó còn một số tồn tại, hạn chế như: (1) Còn tình trạng nước thải từ các bệnh viện chưa qua xử lý xả ra môi trường đang là một vấn đề gây bức xúc trong nhân dân; (2) Công tác quản lý chất thải y tế chưa được nhiều bệnh viện quan tâm đúng mức. Theo báo cáo của Cục Quản lý môi trường y tế - Bộ Y tế, chất thải rắn y tế tại tuyến xã chưa được quan tâm và thực hiện, hầu hết các trạm y tế xã chưa xử lý chất thải y tế trước khi xả ra môi trường; (3) Nguồn lực tài chính đầu tư cho hệ thống xử lý chất thải y tế còn thiếu; (4) Công tác kiểm tra, giám sát của cấp có thẩm quyền về việc quản lý chất thải y tế chưa có nhiều kiến nghị mang tính răn đe; (5) Công tác phối hợp của các cơ quan có liên quan chưa thực sự hiệu quả...
Đề tài còn trình bày khái niệm về phát triển bền vững và các mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc và chỉ ra các vấn đề đặt ra trong quản lý chất thải y tế gắn với mục tiêu phát triển bền vững tại Việt Nam
Chương 2. Thực trạng kiểm toán công tác quản lý chất thải trong lĩnh vực y tế vì sự phát triển bền vững của Kiểm toán nhà nước
Đề tài khái quát quá trình hình thành và phát triển kiểm toán môi trường; vai trò của các cơ quan kiểm toán tối cao trong việc triển khai kiểm toán môi trường vì sự phát triển bền vững. Bên cạnh đó, đề tài đánh giá thực trạng triển khai kiểm toán công tác quản lý chất thải y tế tại Việt Nam. Đề tài tổng hợp những kết quả kiểm toán trong công tác quản lý chất thải y tế trên một số mặt: Công tác xây dựng, ban hành, hướng dẫn văn bản về quản lý chất thải y tế; công tác lập, thẩm định, phê duyệt hồ sơ môi trường; công tác thanh tra, kiểm tra, theo dõi và giám sát việc quản lý, xử lý chất thải y tế; công tác quy hoạch, đầu tư hệ thống xử lý chất thải; công tác xử lý chất thải y tế.
Đề tài cũng chỉ ra những khó khăn, hạn chế trong triển khai thực hiện kiểm toán về mặt cơ sở pháp lý và hướng dẫn hoạt động kiểm toán; tổ chức kiểm toán và nhân lực tham gia hoạt động kiểm toán; công tác phối hợp với các cơ quan, bộ ngành, địa phương, tổ chức; hợp tác quốc tế trong hoạt động kiểm toán; công tác tuyên truyền, phổ biến về hoạt động kiểm toán; các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng kiểm toán công tác quản lý chất thải y tế vì sự phát triển bền vững.
Đề tài còn tổng hợp kinh nghiệm quốc tế trong kiểm toán công tác quản lý chất thải vì sự phát triển bền vững của một số cơ quan kiểm toán tối cao các nước Ailen, Chile, Nam Phi, Trung Quốc, Ấn Độ và rút ra bài học kinh nghiệm cho Kiểm toán nhà nước Việt Nam.
Chương 3. Giải pháp nâng cao chất lượng kiểm toán môi trường của Kiểm toán nhà nước
Đề tài đưa ra một số phương hướng và nguyên tắc làm cơ sở đề xây dựng các giải pháp cụ thể như sau: Tuân thủ và phù hợp; có tính kế thừa; thống nhất, nhất quán; toàn diện và khoa học; khả thi và hữu dụng.
Đề tài đã đề xuất được 5 nhóm giải pháp chính gồm: (1) Hoàn thiện căn cứ pháp lý, lộ trình và kế hoạch phát triển hoạt động kiểm toán môi trường (2) Tăng cường công tác đào tạo, tập huấn, tuyên truyền; (3) Tăng cường công tác phối hợp giữa Kiểm toán nhà nước và các bộ, ngành trong kiểm toán môi trường; (4) Tăng cường hoạt động hội nhập, hợp tác quốc tế; (5) Đề xuất, kiến nghị hoàn thiện quy trình quản lý chất thải y tế tại Việt Nam. Đặc biệt, Đề tài cũng đã xây dựng được Chương trình kiểm toán chất thải y tế trên cơ sở tiếp thu các kinh nghiệm kiểm toán quốc tế và kế thừa các kết quả kiểm toán trong nước, đây là cơ sở để các Kiểm toán nhà nước chuyên ngành, khu vực có thể xem xét, tổ chức thực hiện kiểm toán, góp phần đẩy mạnh hoạt động kiểm toán môi trường gắn với các mục tiêu phát triển bền vững./.
