Đi
theo giá vàng thế giới, giá vàng trong nước cũng tăng như vũ bão và trải qua những thời điểm
đột biến tăng kỷ lục với đỉnh điểm của "cơn sốt" vào trưa ngày
11/11/2009, khi giá tăng chóng mặt lên 29,3 triệu đồng/lượng. Giá
vàng năm 2010 sẽ diễn biến theo chiều hướng ra sao và những mức đỉnh mới liệu
có xuất hiện?
Vì sao giá vàng lên?
Các chuyên gia cho rằng vàng đã thực hiện
một hành trình ấn tượng và trở thành một đồng tiền có giá trị hơn cả thị trường
trái phiếu và thị trường chứng khoán. Vàng đang thể hiện là một đồng tiền kim
loại thay thế hệ thống tiền tệ thế giới hơn là thể hiện vai trò của một hàng
hoá bình thường. Xu thế này còn tiếp diễn xa hơn trong tương lai.
Dự
báo về giá vàng năm 2010 quả là một công việc không mấy dễ dàng, tuy nhiên việc
xác định xu hướng giá vàng trong năm 2010 là điều cần thiết đối với nhiều tổ
chức và cá nhân quan tâm đến lĩnh vực đầu tư sôi động và đầy hấp dẫn này. Theo nhận định chung của các chuyên gia,
yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến xu hướng của giá vàng chính là đồng đô la
Mỹ - đồng tiền định giá vàng. Xu hướng của đồng tiền này hiện nay vẫn mạnh lên
trong ngắn hạn bất chấp việc Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) tuyên bố vẫn tiếp
tục duy trì lãi suất ở mức thấp cho đến khi nền kinh tế Mỹ tăng trưởng bền vững
cho dù hiện nay lạm phát bắt đầu tăng trở lại. Nhiều chuyên gia cho rằng FED sẽ sớm tăng lãi suất để kiềm chế
lạm phát trong tương lai sau khi cơ quan này đã cùng với Chính phủ Mỹ “bơm” quá
nhiều tiền vào nền kinh tế trong giai đoạn kinh tế suy thoái. Điều này sẽ châm
ngòi cho “siêu lạm phát”, bởi thế nên FED sẽ sớm hành động. Việc FED tăng lãi
suất sẽ là yếu tố không hỗ trợ cho vàng tăng giá. Mặc dù vậy, nếu nhìn vào hành
động của FED sẽ thấy chính sách tiền tệ của cơ quan này đôi lúc ngược lại với
phần còn lại của thế giới. Cụ thể là từ cuối tháng 6-2006, FED đã ngưng tăng
lãi suất và kể từ tháng 9-2007 chính sách của FED là chống suy thoái và cơ quan
này đã liên tục hạ lãi suất trong khi các ngân hàng trung ương (NHTƯ) lớn
tại châu Âu như ECB (NHTƯ châu Âu) hay BoE (NHTƯ Anh) vẫn kiên trì với chính
sách chống lạm phát khi liên tục tăng lãi suất đồng euro (EUR) và đồng bảng
(GBP) trong giai đoạn này. Các NHTƯ trên chỉ bắt đầu hạ lãi suất từ nửa cuối
năm 2008 (sau FED một năm). Bởi thế chỉ khi có những tín hiệu kinh tế tăng
trưởng bền vững và dấu hiệu lạm phát rõ ràng mới buộc FED phải hành động. Điều
này nếu có diễn ra cũng cần một thời gian nữa và cần thêm thời gian cho các
chính sách tác động đến nền kinh tế.
Cũng phải kể đến yếu tố kỹ thuật là yếu tố
quan trọng tác động đến giá vàng. Trong năm 2009 có nhiều thời điểm giá vàng bị
tác động mạnh bởi yếu tố này như trong tháng 11-2009 có những lúc thị trường
không có thông tin gì đáng kể, giá dầu giảm, đồng đô la tăng mạnh nhưng giá
vàng cũng tăng rất mạnh mà không phụ thuộc các yếu tố ảnh hưởng tương quan
khác. Bởi vì khi giá vượt những ngưỡng kháng cự kỹ thuật đã kích hoạt đồng thời
các lực mua từ các NHTƯ, quỹ đầu tư… đẩy giá vàng lên. Ngoài ra, nếu xu hướng
giá vàng lặp lại lịch sử như năm 1979-1980 như một số tổ chức dự báo thì giá
vàng vẫn còn một nhịp tăng nữa trước khi bắt đầu chu kỳ mới. Điều này cũng phù
hợp với đồ thị phân tích kỹ thuật. Việc giá vàng bất ngờ quay đầu giảm mạnh
trong tháng 12-2009 chính là nhịp điều chỉnh phù hợp với lý thuyết thị trường
cân bằng trong thị trường tài chính. Theo lý thuyết này, khi giá càng rời xa
điểm cân bằng thì một khi điều chỉnh quay về điểm cân bằng sẽ càng mạnh. Nếu
hình dung giá như một con lắc và trục giữ nó là điểm cân bằng thì khi con lắc
dịch chuyển quá xa trục sẽ phải trả về điểm cân bằng rất mạnh. Cuối cùng, với
khả năng nền kinh tế phục hồi đi kèm với lạm phát, các NHTƯ và các tổ chức đầu
tư tiếp tục gom vàng… trước khi các chính sách kiềm chế lạm phát bắt đầu được
thực thi và có hiệu lực, cộng với yếu tố kỹ thuật, yếu tố lịch sử vẫn cho khả
năng giá vàng tiếp tục đạt tầm cao mới một lần nữa trước khi đi vào chu kỳ giảm
giá thật sự.
Giá
vàng sẽ đi theo hướng nào?
Thực tế cho thấy, tâm lý mua vàng vào đang
chiếm ưu thế trên khắp toàn cầu bởi hầu hết nhà đầu tư lớn nhỏ đều kiếm được ít
nhất một lý do để nhận định dự trữ vàng không bao giờ thừa.
Nhìn vào quá khứ, người ta đang tự hỏi
liệu giá vàng có sẽ lại một lần nữa rơi tự do như hai lần từng xảy ra? Còn nhớ,
ngày 21/01/1980, giá vàng tiến lên đỉnh cao nhất của mọi thời đại tính cho đến
lúc bấy giờ, nằm tại 850 USD/ounce, gấp gần 4 lần mức 220 USD/ounce của tháng
đầu năm 1979. Nguyên nhân vàng tăng giá mạnh mẽ trong năm 1980 là do trong thập
niên 70, nước Mỹ đã trải qua một giai đoạn lạm phát đình đốn, tức lạm phát cao
mà thất nghiệp vẫn tăng và kinh tế thì đi xuống. Vì thế, nhu cầu về vàng lúc đó
tăng cao do vàng được coi là một kênh đầu tư an toàn. Thêm vào đó, sự kiện Tổng
thống Nixon loại bỏ bản vị vàng vào năm 1971, tạo ra một lực đẩy tích lũy trong
suốt thập niên 1970. Ngoài ra, những xung đột vũ trang giữa Afghanistan và Liên
Xô (cũ) thời đó đã góp phần thúc đẩy các nhà đầu tư nhảy vào thị trường vàng.
Từ đỉnh cao 850 USD/ounce, giá vàng sau đó đã chìm sâu xuống mức 250 USD/ounce,
bất chấp lạm phát vẫn đang từng bước lộ diện, bởi sau một khoảng thời gian ngắn
giá lên quá cao, dường như lúc đó người ta cho rằng quả bong bóng vàng đã được
bơm quá căng. Thêm vào đó là nỗi lo sợ về nguồn cung tín dụng sụp đổ. Vì thế,
các nhà đầu tư đã từng bước rời khỏi thị trường.
Ngày 17/03/2008, giá vàng một lần nữa có
được mức đỉnh cao nhất tính cho đến lúc đó: 1.033,9 USD/ounce. Cuộc khủng hoảng
kinh tế được châm ngòi từ sự sụp đổ của thị trường nhà đất Mỹ đã khiến giới đầu
tư hết sức lo lắng, và họ muốn tìm đến một loại tài sản an toàn để trú ẩn.
Nhưng rồi chỉ vài tháng sau đó, vàng đã có lúc rớt về mức 812 USD/ounce vào
ngày 26/11/2008, dù cuộc khủng hoảng tài chính vẫn đang có dấu hiệu ngày càng
trầm trọng thêm. Nguyên nhân là do vàng đã tăng quá nhanh và bất thường, thiếu
tính bền vững, khi lần lượt vượt qua các mức cản tâm lý vô cùng quan trọng là
800, 900 và 1.000 USD/ounce. Thêm vào đó, với đặc tính tương quan tỷ lệ thuận
với giá dầu, thì khi giá của năng lượng này giảm một mạch từ mức kỷ lục 147
USD/thùng xuống dưới 67 USD/thùng, giá vàng ắt cũng phải xuống theo.
Còn lần này, sự tăng lên của vàng ngoài
những nguyên nhân từ dự đoán về lạm phát, đồng USD mất giá, thì phần lớn là do
ngân hàng trung ương các nước bắt đầu thu mua vàng với quy mô lớn. Vậy giá vàng
sẽ đi theo hướng nào?
Theo dự báo của giới phân tích, giá mặt
hàng kim loại quý này sẽ còn tiếp tục tăng do giới đầu tư trở lại với vàng sau
khi đồng USD mất đà lên giá cùng sự bất ổn của TTCK Mỹ, trong khi dầu thô lại
trên đà tăng khiến nỗi lo ngại lạm phát lại nhen nhóm. Những phân tích cũng cho
rằng vàng sẽ được tín nhiệm trong một thời gian dài nữa vì giới đầu tư vẫn chưa
hết bi quan về triển vọng hồi phục kinh tế của Mỹ. Các hợp đồng giao vàng vẫn
được ký tới tấp và giới đầu tư tiếp tục bán USD để mua vàng. Các nhà kinh tế
nhận định, vàng sẽ còn được mua vào nhiều hơn nữa và đà tăng giá hiện nay có
thể kéo dài thêm một thời gian. Tính từ đầu năm đến nay, giá kim loại quý này
tăng khoảng trên 30%.
Theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế
hàng đầu thế giới, hiện mới chỉ là giai đoạn đầu của chu kỳ đầu cơ vàng và thứ
kim loại này đang trở thành mục tiêu của hoạt động đầu tư dài hạn. Các ngân
hàng trung ương (NHTW) và quỹ quốc gia đã đẩy mạnh việc đa dạng hóa dự trữ theo
hướng tăng mua vàng, góp phần lôi cuốn sự quan tâm của nhà đầu tư và đầu tư tư
nhân, dường như đang trở thành động lực dẫn dắt thị trường vàng. Chính nhóm này
đã bán ròng trong 2 thập kỷ qua, khi các chính phủ bán hạ giá do vàng tỏ ra
không có ích đối với ngân sách. Mục tiêu lâu dài của các NHTW là đa dạng hóa dự
trữ ngoại hối, trong khi lượng vàng trên thế giới hạn hẹp và vàng chỉ là thị
trường nhỏ, giá vàng trong tháng 11/2009 đã tăng 15% và đạt trên 1.200
USD/ounce vào ngày 02/12/2009. Vì thế, một thay đổi nhỏ của giá vàng cũng tạo
ra động lực thay đổi mạnh mẽ trên thị trường vàng thế giới. Những lo ngại và kỳ
vọng hiện nay về khả năng điều chỉnh giá vàng không phải là không có cơ sở vì
chỉ cần một NHTW lớn như Mỹ, EU, Trung Quốc, Nhật Bản tăng lãi suất là giá vàng
giảm ngay, mặc dù chỉ gây tác động ngắn hạn, nghĩa là phải có một thay đổi mạnh
nào đó như tăng lãi suất bền vững mới có thể chấm dứt được chu kỳ đầu cơ.Tiếp
theo là lo ngại tâm lý sau khủng hoảng nợ Dubai về rủi ro tín dụng tại Cộng
đồng Các Tiểu vương quốc Ả Rập và các nước xuất khẩu dầu mỏ Trung Đông, một
lượng vàng khá lớn sẽ được tung ra thị trường để thanh toán những khoản nợ đến
hạn.
Dự báo giá vàng của 34 tổ chức tài chính
lớn trên thế giới cho thấy, đa số các tổ chức dự báo giá vàng năm 2010 dao động
trong khoảng 1100 đến 1300 USD, chỉ có 5 tổ chức dự báo giá vàng ở mức dưới 1100 USD, 2 tổ chức dự báo giá
vàng trên 1300 USD.
Nguyễn Hoàng Yến