TTCK đã  tụt dốc không phanh

Thông tin vụ phó giám đốc Công ty Bảo việt Nhân thọ Hải Phòng - một đại gia về chứng khoán (CK) ở Hải Phòng treo cổ tự sát vì có liên quan đến thua lỗ CK đã liên tục là đề tài hot trên các sàn giao dịch  trong khoảng cuối tháng 8, đầu tháng 9. Giới đầu cơ còn rỉ tai nhau: Thị trường u ám kéo dài thêm vài tuần nữa sẽ có thêm khoảng chục đại gia CK không đến nỗi phải tự sát nhưng sẽ trắng tay, “đóng cửa đi ăn mày” vì CK. 

Có thể nói, tháng 8 là quãng thời gian đầy u ám và “chết chóc” đối với các NĐT CK. Kể từ cuối tháng 5 đến hết tháng 7-2010, TTCK hầu như không biến động. Các chỉ số CK tăng hay giảm chỉ trong biên độ hẹp, VN-Index quanh quẩn ngưỡng 500 điểm, còn HNX-Index "trồi sụt" ở 160 điểm. Nhưng, từ đầu tháng 8, NĐT trong nước đã không còn kiên nhẫn chờ những tín hiệu lạc quan mới của thị trường nên đã thi nhau "bán tháo" cổ phiếu, kéo các chỉ số CK liên tục giảm sâu. TTCK đã thực sự biến thành “chảo lửa” khi  chỉ trong hai phiên giao dịch ngày 9 và 10-8, VN-Index đã mất hơn 20 điểm, đóng cửa ở mức thấp nhất kể từ cuối năm 2009, đạt 461,67 điểm (phiên 10-8). TTCK ngập trong hoảng loạn khi chỉ số giá giảm liên tục trên 2% mỗi ngày. Hàng trăm mã CK trên cả hai sàn giảm xuống mức sàn là biểu hiện rõ ràng nhất của sự hốt hoảng và chán nản.

Một điều trái ngược là thời điểm hiện tại, các tín hiệu của nền kinh tế thế giới và Việt Nam không xấu đi so với cuối năm 2009, nếu không muốn nói là tích cực hơn. Các chuyên gia kinh tế đều nhận định mặc dù có khó khăn nhưng châu Á và các nền kinh tế mới nổi đang là điểm sáng của thế giới, trong đó điểm sáng nhất là các nền kinh tế của các nước Châu Á tiếp tục tăng trưởng mạnh. Với môi trường lãi suất tích cực, xu thế này có thể  sẽ còn tiếp tục được duy trì trong thời gian tới. Kinh tế Việt Nam qua các chỉ số kinh tế vĩ mô 7 tháng đầu năm cũng có những chuyển biến khả quan: Tăng trưởng quý sau cao hơn quý trước; cán cân thanh toán quốc tế mặc dù thâm hụt thương mại và thâm hụt vãng lai vẫn lớn nhưng 6 tháng đầu năm nay Việt Nam đạt thặng dư cán cân thanh toán tổng thể là 3,4 tỷ USD; Lạm phát cũng giảm dần theo từng tháng… Vậy thì vì sao mà CK lại hoảng  loạn như vậy?

“Băng dày một thước không phải vì cái lạnh của một ngày”. Điều đó có lẽ phù hợp với trạng thái của TTCK hiện nay. Theo các chuyên gia - sự tục dốc liên tục của thị trường không hẳn vì thị trường bị tác động bởi các tin tức vĩ mô mà chủ yếu từ yếu tố tâm lý khi NĐT không chịu đựng nổi sự “tra tấn” mỗi ngày bởi giá CK liên tục sụt giảm và dòng tiền vận động yếu ớt. Sau những cú “ngã đau” liên tiếp, NĐT mang nặng tâm trạng thất vọng, niềm tin vào thị trường thì đã bị lung lay mạnh. Đặc biệt là trường hợp của những người trót dùng đòn bẩy tài chính vay tiền của các công ty CK để chơi, đến khi cổ phiếu giảm quá mức cho phép, công ty CK bán ra cắt lỗ, khiến họ thiệt hại nặng nề. Hiện tượng giải chấp xuất hiện khiến cho lượng cung bị “xả” ra khá mạnh, làm cho sức cầu trên thị trường hoàn toàn bị nhấn chìm.

Theo một số chuyên gia, NĐT đang trong thời điểm tâm lý bất ổn về nhiều mặt, nên thông tin không tốt như tăng giá xăng vừa qua cũng tác động mạnh đến họ. Ngoài ra, có hàng loạt thông tin khác mà điển hình là việc Vinashin làm ăn thua lỗ khiến tiền Nhà nước bị cuốn trôi gần 80 tỷ đồng khiến NĐT hoài nghi về “sức khỏe” của nhiều doanh nghiệp. "Nói chung, NĐT đang gặp rất nhiều khó khăn, trong khi Ủy ban Chứng khoán Nhà nước lại chưa có biện pháp gì hỗ trợ thị trường như đã hứa”, một số NĐT than phiền.

 Chứng khoán  sẽ  "xanh" bao lâu?

TTCK tháng 8 sụt giảm sau giai đoạn lình xình kéo dài nhưng sang tháng 9  thị trường phục hồi khá bất ngờ. Nhiều NĐT đang hưng phấn, nhưng cũng không ít ý kiến lo ngại về diễn biến xấu trở lại của thị trường trong tháng 9. Tâm điểm của quá trình phục hồi từ mức 423,89 điểm là dòng tiền được tập trung vào các cổ phiếu lớn (blue-chip), mà từ đầu năm đến nay vốn có sức ì rất cao. Đây là sự thay đổi về chất trong quá trình tái định giá lại mặt bằng cổ phiếu sau giai đoạn điều chỉnh mạnh vừa qua, cũng như hệ quả của quá trình đi ngang (sideway) của thị trường trong suốt 8 tháng đầu năm (mặt bằng giá cổ phiếu lớn giảm dài và mạnh, thấp hơn tương đối so với nhóm cổ phiếu nhỏ). Chính điểm nhấn trở lại của khối cổ phiếu lớn khiến thị trường có tính lan toả cao.

Tháng 9 và quý IV/2010 được kỳ vọng vào sự chuyển biến tích cực hơn trên thị trường tiền tệ, thể hiện ở những động thái của khối ngân hàng về tăng trưởng tín dụng, với mặt bằng lãi suất cho vay thấp dần, phù hợp với nhu cầu và năng lực kinh doanh của các DN. Các chỉ tiêu vĩ mô lớn như tăng trưởng GDP, CPI, về cơ bản đạt và vượt kỳ vọng, sẽ là nền tảng cho chu kỳ tăng trưởng trung hạn của TTCK.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, TTCK sẽ khó bật lên cao vì nhiều yếu tố: vốn nước ngoài đang chững lại; lượng cổ phiếu (CP) phát hành thêm, niêm yết mới nhiều; tăng trưởng lợi nhuận trên mỗi CP chưa có cải thiện rõ nét.  Tuy nhiên, lo ngại lớn nhất là dòng tiền vào hạn chế do tín dụng tăng thấp, khả năng nguồn tiền mới được đưa vào nền kinh tế thông qua các chính sách tăng trưởng tín dụng của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tiếp tục gặp nhiều khó khăn. Khi dòng vốn vào nền kinh tế chưa được khai thông thì dòng tiền đổ vào TTCK vẫn còn khiêm tốn. Trước mắt chưa thấy có gì làm cho toàn TTCK có một vụ bigbang cả, mà nếu có bùng nổ chỉ cục bộ, cho từng mã, cho từng thời điểm ngắn hạn nhất định khi hội đủ yếu tố thuận lợi. Thị trường trong thời gian tới vẫn sẽ khó có những đột phá, chính vì vậy mà các NĐT cá nhân nên tập trung tìm kiếm các cổ phiếu giá còn rẻ so với tình hình làm ăn của doanh nghiệp, đầu tư lâu dài vào doanh nghiệp đó... như vậy sẽ hạn chế được những rủi ro kinh tế vĩ mô trong ngắn hạn. Việc cố gắng chạy theo những diễn biến khó lường của thị trường trong ngắn hạn sẽ làm tăng rủi ro thua lỗ của các NĐT nhỏ.

Mặc dù thị trường đã có vài phiên giao dịch tích cực, nhưng vẫn cần thời gian để khẳng định thêm sức mạnh. Tuy nhiên, về cơ bản, thị trường đang có cơ hội khi đã xuống rất thấp và thiên về xu thế diễn biến tích cực đến cuối năm. Xét 3 đối tượng chính tham gia thị trường: một là khối NĐT nước ngoài, họ vẫn đánh giá TTCK Việt Nam là hấp dẫn, nên mua ròng đều đặn; hai là NĐT tổ chức trong nước, động thái hiện nay là chờ sự rõ ràng hơn về biến chuyển chính sách; ba là NĐT cá nhân trong nước, niềm tin của họ vào thị trường đã xuống rất thấp trong giai đoạn qua.