Tăng trưởng nhờ
dịch vụ và công nghiệp
Báo cáo “Tình hình kinh tế 6 tháng và tháng Sáu năm 2014” của Ủy ban Giám
sát Tài chính Quốc gia (NFSC) vừa được công bố đưa ra nhận định: tăng trưởng GDP
của Việt Nam có thể đạt 5,7-5,8% trong năm 2014, mặc dù có thể tới đây sẽ chịu
ảnh hưởng từ “sự kiện Biển Đông”.
Tăng trưởng GDP 6 tháng/2014 đạt mức 5,2%, cao hơn so với mức 4,9% của cùng kì
hai năm trước. Theo ước tính của các chuyên gia NFSC, tăng
trưởng cải thiện chủ yếu nhờ khu vực dịch vụ và công nghiệp và xây dựng khi 2
khu vực này đóng góp tương ứng 49,6% và 39,7% vào mức cải thiện tăng trưởng,
trong khi nông-lâm-ngư nghiệp đóng góp 10,7%. Tuy nhiên, ngành xây dựng vẫn tăng
trưởng chậm trong 6 tháng, đạt mức 4,1%, thấp hơn so với mức 4,6% của cùng kỳ
năm 2013, cho thấy khu vực bất động sản vẫn còn nhiều khó khăn. Tốc độ tăng
trưởng theo quý, sau khi loại bỏ yếu tố mùa vụ, tiếp tục xu hướng tăng kể từ quý
2/2013. Sau khi loại bỏ yếu tố mùa vụ, tốc độ tăng trưởng quý 2/2014 đạt 5,6%,
cao hơn mức 5,3% của cùng kỳ năm 2013.
Với
xu hướng trên và chưa tính đến ảnh hưởng trễ trong 6 tháng cuối năm của sự kiện
Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan, NFSC dự báo tăng trưởng kinh tế năm 2014
sẽ đạt khoảng 5,7-5,8%.
Một
trong những dấu hiệu khả quan là sản xuất công nghiệp tiếp tục chuyển biến tích
cực. Chỉ số sản xuất công nghiệp tăng nhanh hơn cùng kỳ năm trước. Tính chung 6
tháng/2014, chỉ số sản xuất công nghiệp tăng 5,8% so với con số 5,2%
cùng kỳ năm trước. Chỉ số PMI của tháng
5/2014 cho thấy điều kiện hoạt động sản xuất liên tục được cải thiện trong 9
tháng, trong đó sản lượng và đơn đặt hàng mới đều tăng nhanh. Sản xuất cải thiện
tác động tích cực đến thu NSNN. Lũy kế 6 tháng/2014, tổng thu cân đối NSNN đạt
413,56 nghìn tỷ đồng, bằng 52,8% dự toán, tăng 15,8% so cùng kỳ2013. Trong
đó,thu nội địa (chiếm70% tổng thu) tăng18% so cùng kì.
Ổn định kinh tế vĩ mô được giữ vững
Đánh giá về lạm phát, báo cáo của NFSC cho rằng, với mức tăng 4,98% so với cùng
kỳ của CPI tháng Sáu, lạm phát tiếp tục được kiểm soát tỷ lệ thấp hơn 5% trong
những tháng đầu năm 2014. Mặc dù từ tháng 3/2014, lạm phát có dấu hiệu tăng
nhưng lạm phát cơ bản (dựa trên CPI không bao gồm giá lương thực, thực phẩm, giá
hàng hóa cơ bản và giá dịch vụ công) đã liên tục giảm kể từ tháng 10/2013. Điều
này cho thấy tổng cầu vẫn chậm phục hồi. Chuyên gia NFSC nhận định nếu không có
những biến động về giá các mặt hàng cơ bản thì nhiều khả năng lạm phát cả năm
2014 sẽ vào khoảng 5%. Dự báo này cho thấy một dư địa nhất định để điều chỉnh
giá các hàng hóa cơ bản trong 6 tháng cuối năm.
Lạm phát ổn định tạo điều
kiện giảm mặt bằng lãi suất. Tính đến tháng 5/2014, lãi suất huy động VND kỳ hạn
6 tháng đã giảm 0,8 điểm % so với đầu năm, từ mức 7,2%/năm xuống 6,4%/năm. Xu
hướng này đã không ảnh hưởng đến tiền gửi nội tệ của khách hàng khi tính đến
tháng 5 tiền gửi bằng VND vẫn tăng 7,1% so với đầu năm.
Thanh khoản ngoại
tệ chịu áp lực
Cũng trong báo cáo này, NFSC cho rằng, thị trường ngoại hối mặc dù có biến động
trong tháng 5 và 6 nhưng vẫn khá ổn định so với năm 2013.
Nguyên nhân biến
động tỷ giá trên thị trường tự do trong hai tháng 5 và 6 là do phản ứng tâm lý
của thị trường, vốn nhạy cảm với những tin tức không thuận lợi. Sau khi Ngân
hàng Nhà nước chủ động điều chỉnh tỷ giá (tăng 1% kể từ 19/6) chênh lệch tỷ giá
liên ngân hàng và thị trường tự do đã được thu hẹp. Tuy nhiên, tiền gửi ngoại tệ
giảm 5,5% nhưng cho vay lại tăng 7% là lý do khiến NFSC cho rằng thanh khoản
ngoại tệ đang chịu áp lực nhất định. Do đó, tỷ lệ cho vay/tiền gửi ngoại tệ đã
tăng từ 84,3% cuối năm 2013 lên 95,5% trong tháng 5/2014. Bên cạnh đó, lãi suất
USD trên thị trường liên ngân hàng có xu hướng tăng từ đầu tháng 4, từ mức 0,3%
một năm lên khoảng 0,4% một năm và dao động mạnh hơn. Ngược lại với diễn biến
ngoại tệ, thanh khoản tiền đồng của hệ thống vẫn được duy trì tốt do cho vay nội
tệ tăng chậm hơn huy động. Tỷ lệ cho vay trên tiền gửi ngoại tệ giảm từ 82,4%
cuối năm 2013 xuống còn 79% trong tháng 5. Sau 5 tháng, cho vay VND mới tăng
1,1% so với đầu năm, chỉ bằng một nửa cùng kỳ 2013. Lãi suất VND trên thị trường
liên ngân hàng sau khi có dấu hiệu tăng trong tháng 5 cũng đã giảm trở lại trong
tháng 6. Theo lý giải của NFSC, khả năng huy động tiền gửi bằng VND của các ngân
hàng không bị ảnh hưởng trước xu hướng giảm lãi suất huy động từ đầu năm đến
nay. Cơ quan này dẫn số liệu cho thấy, sau 5 tháng, lãi suất huy động VND kỳ hạn
6 tháng đã giảm 0,8 điểm % so với đầu năm, từ mức 7,2% một năm xuống 6,4% một
năm nhưng tiền gửi vào hệ thống vẫn tăng 7,1%. "Nguyên nhân là tỷ lệ lạm phát
cũng giảm 1,4 điểm % (từ mức 6,1% trong tháng 12/2013 xuống 4,7% trong tháng
5/2014), giúp duy trì lãi suất thực," chuyên gia nghiên cứu của NFSC lý giải.
NFSC kiến nghị trong bối cảnh lạm phát đang được kiểm soát tốt, chính sách điều
hành trong 6 tháng cuối năm cần tiếp tục các giải pháp hỗ trợ tổng cầu, thúc đẩy
tăng trưởng kinh tế nhằm đạt được mục tiêu tăng trưởng 5,8% cho năm 2014. Một
kiến nghị nữa là Chính phủ cần đẩy mạnh hơn nữa giải ngân vốn đầu tư nhà nước,
góp phần đảm bảo mức tổng đầu tư toàn xã hội cho mục tiêu tăng trưởng, tiếp tục
đẩy nhanh tiến trình xử lý nợ xấu, điều chỉnh mặt bằng lãi suất cho phù hợp nhằm
đạt mục tiêu tăng trưởng tín dụng 12-14% cho năm 2014./
Nguyễn Tiến